Selam. Özellikle son iki haftada ünvanı büyük C harfiyle başlayan yahut direkt ‘founder’ yazan abone ve takipçi sayısında büyük artış var. Bu da ister istemez içten içe ‘ortam iyice ağırlaşıyor, geyiği - emojiyi azaltsak mı’ baskısı yarattı. Toplantıya en son gelip “Neye gülüyorsunuz arkadaşlar, düşen satış rakamlarına mı? Buzda kayıp mı düştü bunlar?!” diye odayı sessizliğe gömeceklermiş gibi… Ama sonra hemen geçti o baskı. Zira bu en başta Haylayt'ı kötü esprilerine rağmen sevip kabullenen eski abonelere, sonra da Hakkı Bulut'a saygısızlık olurdu ✍️
Bu sayının destekçisi: Reflect Studio
Kim olduğunu, neler yaptığını geçen sayıdan biliyorsunuz zaten. Şimdi, ne harika bir girişim olduğu bahsini bir kenara bırakıp (sponsor övmede de Haylayt 1 numara) sadece yılbaşında kurumsal hediye seçimiyle görevlendirilmiş ekiplerin sıkıntısıyla meşgul olalım. Çalışan ve/veya müşteri memnuniyetinin bir haftalık bütün yükü omuzlarına yüklenen o çilekeş insanlar bunu hak ediyor.
Üç vakte kadar pijamaya dönüşmeyecek hoodie'ler, ofis çekmecesinde unutulup gitmeyecek t-shirt'ler, çantalar ve çok daha fazlası için ReflectStudio.com'a göz atabilir; bir an önce bilgi edinip yola koyulmak için şu formu doldurabilirler.
Bu yılbaşını “Şahane seçim yapmışsınız, hem de B-corp sertifikasıyla üretim yaptırıp gezegenimizi incitmeden. Vallahi bravo” övgüleriyle geçirip yıl(lar) boyunca sevgiyle anılma fırsatı sunduğumuza göre bültene iç huzuruyla başlayabiliriz.
Olan biten
💥 Pazarlama İletişimcileri Derneği tarafından bu yıl ilk kez düzenlenen GIGI Ödülleri sahiplerini buldu. Kazananları organizasyonun LinkedIn sayfasında bulabilirsiniz.
📰 Birkaç aydır konuşulan ancak son zamanlarda net bir şekilde dile getirilmeye başlanan ‘yeni bir gazete çıkıyor’ söylentisi nihayet prova baskısıyla doğrulanmış oldu. Sözcü’den ayrılan Genel Yayın Yönetmeni Metin Yılmaz ve yine Sözcü’nün de avukatı olan Avukat İsmail Yılmaz önderliğinde kurulan Nefes isimli gazete için geri sayım başladı. Gazeteyle beraber ayrıca internet sitesini ve televizyon kanalını da kapsayan yeni oluşumun kadrosunda ise Soner Yalçın, Aytunç Erkin, Ümit Zileli, Murat Muratoğlu, Deniz Zeyrek ve Şansal Büyüka gibi isimlerin yer alacağı konuşuluyor.
💻 Derken dün itibariyle Radikal.com.tr'ye de künyesiz şekilde haber girişi yapılmaya başlandı. 2016'da yayın hayatına son veren sitenin admin şifresi kimde henüz net bilinmiyor. Bakalım.
📚 Yazarlara kitaplarını yapay zekâ yardımıyla iki üç hafta içinde basmayı vadeden yeni girişim yayın dünyasını bir parça karıştırdı. İlk yatırım turunu 16 milyon dolarla tamamlayan Spines isimli girişim yılda 8 bin kitap basmayı planlıyor. İşin YZ tarafı nerede? Tabii ki düzenleme, redakte ve tasarım süreçlerinde…
🛒 Perakende medya kavramı ülkemize biraz geç geldi diyebiliriz. 2024 pazaryerlerinin ve dev marketlerin süreci tamamen özümsedikleri ve kendilerini anlatabildikleri yıl oldu. Onur Gargılı da Hepsiburada'nın reklam çözümleri servisi HepsiAd'in Kasım indirim dönemi performansını anlatmış. Ad Just Brand'de bulabilirsiniz.
🤩 Pinterest, yeni tatil alışverişi özelliklerini kullanıma sundu. Platformda güzellik, seyahat ve oyun gibi kategorileri kapsayan 1.000’den fazla hediye rehberini yer alıyor. Ayrıca yaklaşık 40 bin hediye fikrinden seçim yapmalarına yardımcı olmak için Alicia Keys, RuPaul ve Emma Chamberlain gibi ünlüleri ve içerik yaratıcıları ile de işbirliği yaptı.
🔞 Tiktok, gençlerin psikolojik sağlığını korumak amacıyla 18 yaş altındaki kullanıcıların yüz özelliklerini değiştiren güzellik filtrelerini yasaklayacağını açıkladı. Yeni düzenleme; gözleri, dudakları büyütme ve cilt tonlarını düzeltme gibi filtreleri kapsayacak.
📵 Avustralya ise bu konuda eli epey yükseltti ve hükümetin 16 yaş altındaki çocukların sosyal medyayı kullanmasını yasaklayan tasarısını onayladı. Kasım 2025’te yürürlüğe girecek yasanın ihlali durumunda sosyal medya platformları 32 milyon dolara kadar para cezası alacak.
📚 Kitap kokusuna bağımlılığı olmayan kitap kurtları için e-book reader’lar hiç şüphesiz teknolojinin getirdiği en şahane gelişme. (Seyahat ederken onlarca kitabı aşırı pratik bir şekilde taşımak olsun, okurken gözleri yormama olsun, kitaplığı metrobüs olmaktan kurtarmak olsun… Pek çok avantajıyla beraber seviyoruz bu cihazı, evet.) Bu ufak kitle, kısa süre önce piyasaya sürülen renkli e-book reader’lar ile de ayrı bir heyecan yaşadı. The Verge Black Friday’de kampanyalarıyla göz kırpan Kobo Libra Color ve Amazon Kindle Colorsoft’u karşılaştırmış.
✍️ Kütüphanesinde 300 binden fazla seslendirilmiş kitap bulunduran Spotify, sesli kitap içeriklerinin arkasındaki yazarları ve yayıncıları desteklemek için “Spotify for Authors” isimli yeni bir pazarlama aracı tanıttı. Spotify for Authors, yazarlara içgörüler sunarak hedef kitlelerini daha iyi anlamalarına ve sesli kitaplarını daha iyi pazarlamalarına olanak tanıyan stratejiler oluşturmalarını sağlıyor.
😇 Black Friday için alışveriş sitelerinden markalara her yerden e-postalar yağarken bir taraftan da tüketim çılgınlığına kurban gitmememiz için çabalayan koca yürekliler var. Mesela telefonunuza bir taraftan indirim mesajları düşerken, aynı zamanda da Meditopia’dan “İstek mi yoksa ihtiyaç mı?” başlıklı, bilinçli alışveriş yapmayı hatırlatan bir içeriğin bildirimi gelebilir.
🧘♀️ İrlanda reklam sektörü de aşırı tüketim kültürüne meydan okumak ve daha bilinçli bir yaşam tarzını teşvik etmek için dikkat çekici bir kampanyayla bir araya gelmiş. “Daha Az Al, Daha Çok Varol” temasıyla hayata geçirilen kampanya, İrlanda’nın önde gelen 10 reklam ve medya ajansından 40’tan fazla profesyonelin katkısıyla hazırlandı. Katılımcılar arasında Bonfire, Core, Droga5, Folk VML, Havas, Publicis Dublin, The Public House, Thinkhouse, TBWA/Bolt ve Verve/Showrunner gibi tanınmış ajanslar yer alıyor.
Senden başka herkes görmüş gibi
Artık biliyorsunuz; bültenin bu kısmı sadece bütün haftayı teknesinde yahut dağ evinde geçirip internete hiç bakamamış olan varlıklı aboneler için hazırlanıyor. Gündemden haberdar olmak onların da hakkı.
🔕 Yukarıdakine benzer bir çağrı The Ordinary markasından da geldi. Marka, gerçek indirim ve promosyonların yanına yanıltıcıların da karıştığı, tüketicinin ihtiyacı olmayan şeyleri satın almaya iten taktiklerin arttığı Black Friday’de internet sitesi dahil ABD ve İngiltere’deki tüm mağazalarını kapalı tutuyor. Onun yerine, ay boyunca sabit %23 indirim uyguluyor.
💳 Alışverişten devam edelim. Dünyanın en pahalı 10 caddesi listesi haftanın en çok dolaşan içeriklerinden biriydi. İlk sırada, geçen yıl Chanel ve Gucci'nin de mağaza açtığı Milano’daki Via Monte Napoleone var. İstiklal Caddesi ise listenin 40. sırasında.
☕️ Starbucks, Türkiye’deki ilk Community Store’unu açtı. İstanbul Ümraniye’de açılan Starbucks Ortak Alan’da; Toplum Gönüllüleri Vakfı iş birliğiyle gençlere kariyer planlamasından kişisel gelişime, yaratıcılıktan sosyal sorumluluk bilincine kadar birçok alanda destek sunulacak.
🎄 Yılın o zamanı geldi ve dijital platformlar yine sanatsal olarak vaatlerde bulunmayan, sadece hoş vakit geçirten yapımları öne çıkarmaya başladı. Yeni yıl konseptli filmlerinden biri olan “Hot Frosty” ise Aviation Gin'in yeni reklam filmine yansıdı. Filmin dikkat çekmesinde Ryan Reynolds’ın da etkili olduğunu söylemek gerek.
🤦♀️ Kraft Heinz, glutensiz makarna ve peynir kutularından çıkan eksik peynir sosu paketleriyle şikayetlerin hedefiydi. Çölyak hastası bir tüketici olan Abby Engel’in TikTok’ta şirketi eleştiren videosu da milyonlarca izlenmeye ulaşırken, Kraft Heinz’in yanıtı krizin daha da büyümesine neden oldu. Krizi fırsata çeviren rakip markalar da Engel’e gönderdikleri hediyelerle öne çıkmayı başardı.
🍌 6,2 milyon dolara satılan muz muhabbeti bu hafta da bitmedi. Cheetos tarafından duvara bantla tutturulmuş bir Cheeto Puff açık artırmaya çıkarıldı. En yüksek teklifi veren Cheetos'u eve götürecek.
🍔 Burger King ve KFC Fransa'da ortak menüye girdi. BFF Burger adı verilen menü 16 Aralık'a kadar ikilinin Fransa'daki restoranlarında yenebilecek.
👩🍳 Refika’nın Mutfağı olarak tanıdığımız Refika Birgül yeni bir YouTube serisine başladı. Sokak lezzetlerine dikkat çekmek isteyen ünlü isim kılık değiştirerek Üsküdar’da pilav sattı.
Rakamlar
%25 | Forrester’ın son araştırması, önümüzde 12 ay daha öngörülemezlik ve çelişki olduğunu gösteriyor. Örneğin, marka sadakatinin yüzde 25 oranında azalması bekleniyor, ancak sadakat programı kullanımı da artacak.
%20 | ABD’de gerçekleştirilen “Geleneksel Haberlerin Gücü” başlıklı araştırmaya göre; olumsuz haberler reklam algısını zedelemiyor. Önemli haberlerin yanında yer alan reklamlara kullanıcıların ilgisi, hafif konularla ilişkilendirilen reklamlara kıyasla yüzde 20 daha fazla. Ayrıca, izlenme süresi de yüzde 23 daha yüksek.
Atamalar, terfiler, anlaşmalar
Kredi Kayıt Bürosu 🤝 Roy+Teddy
Liv Hospital 🤝 Feveran
Suzuki Türkiye 🤝 RED and GREY
Ömer Barbaros Yiş 🚀 Karaca International Genel Müdürü
Eren Kumcuoğlu 🚀 Ozan Chief Operating Officer
İpuçları
Hayatınıza daha çok mutluluk ve verim katacak 20 mikro alışkanlık >> Wiser
The 9 Instagram metrics you need to track in 2025 >> Hootsuite
25 top beauty influencers Gen Z are obsessed with in 2025 >> Later
2025'te iş dünyası liderlerine 10 öneri >> Pazarlamasyon
Yayıncılar Google’ın algoritma değişimine nasıl yanıt vermeli? >> NewsLabTurkey
Yer işaretleri
Türkiye’ye yeni gelen markalar oyunu nasıl değiştirecek? | SharkNinja, Forever 21, Flying Tiger Copenhagen, lululemon, Alo Yoga, Gymshark, Primark, Five Guys… >> MarketingTürkiye
How social media created beauty’s new dialect | ‘Success now requires fluency in platform-specific beauty languages’ >> MediaCatMagazine
The marketing industry must do more to address the dark corners of pay transparency | Given the industry’s potential to shape society and change behaviour, there is so much more we can and must do to help lower marketing’s gender pay gap. >> MarketingWeek
How to rescue climate change from the culture wars | What if the resistance to climate science is not really about science at all? >> FastCompany
Alıntı
Timothée Chalamet, Rachel Sennott, Harry Styles gibi ünlü isimlere en çok benzeyenin belirlendiği türde yarışmalar son yıllarda yeniden dikkat çekmeye başladı. Zaten bu tip ‘organizasyonlara’ biz de pek yabancı değiliz. Herhalde çoğumuz Ciguli’ye benzeyenler yarışmasında Ciguli’nin üçüncü seçildiğini hatırlar. Neyse… Peki yeniden popüler olan bu oldschool yarışmalar pazarlama dünyasına ne anlatıyor?
MuseByClios, bunun sadece tuhaf bir trend olmadığından, çok daha derin bir şeyin yansıması olduğundan bahsetmiş.
Siyaset, teknoloji ve medya tarafından giderek daha fazla bölünen bir dünyada, insanlar sadeliğe doğru yöneliyor. Bağlanmak için daha basit, karmaşık olmayan yolları arıyor.
Algoritmaların, filtrelerin veya bitmek bilmeyen analizlerin olmadığı bu tip hızlı, neşeli, yarışmalar karmaşıklığa karşı bir panzehir sunuyor: İnsanlar sadece ortaya çıkıyor, giyiniyor ve eğleniyor. Hatta yeni arkadaşlar bile ediniyorlar.
Pazarlamacılar ve yaratıcı endüstri ise sıklıkla kendini karmaşa içinde buluyor. Stratejiler, revizyonlar… Karmaşık işletmeler, karmaşık sorunları ayrıntılı süreçlerle çözmeye çalışıyor. Oysa sadelik fark edilir, hatırlanır, en önemlisi de sonuç verir. Bu ilginç ve ufuk açan bakış açısı için yazının tamamını okumanızı tavsiye ederken basit, sade ve spontane olmanın etkisini de yeniden hatırlatmış olalım.
Editör tavsiyesi
👑 Kültürel ve yaratıcı endüstriler için iletişim odaklı çözümler sunan Culture Unleashed, yaratıcı ekonomi, kültür yönetimi ve kültür politikalarına odaklanan ve bine yakın kaynağa yer verilen bir kaynak site oluşturdu. Bir nevi kütüphane yani. (Aynısının pazarlama ve yaratıcılık versiyonu olsa ne güzel olurdu. Kim yapar ki öyle bir şeyi? Aa yoksa?!)
📚 ‘Fakat Müzeyyen Bu Derin Bir Tutku’, ‘İkircikli Biricik’ gibi kitaplarıyla tanınan İlhami Algör’den yeni bir kitap gelmiş: Jül Vern Seyahat Acentesi… Açıkçası henüz okumadık ama bizim okuma listemize girdi, kitapçıya koşa koşa gitmemize neden oldu. Hatta kendisinin bir de Hisli Kirpi’sini önerelim tam olsun. (Evet evet bunu okuduk ve çok sevdik)
💻 Edebiyat dedik ama bülteni yine üretken yapay zekâ ile bitirelim. Kendisi artık bu alanın ‘celebrity'si’ olsa da belki aranızda henüz görmeyen vardır. Gizem Akdağ LinkedIn’de düzenli olarak Midjourney ve benzeri araçlarla yaptığı görselleri ve onlar için kullandığı komutları paylaşıyor. En sevimlilerinden biri de aşağıda.
Bu arada kendisi “Midjourney Style Reference Collection” adıyla rehber niteliğinde kapsamlı bir rehber hazırlamış. (Ücretli olduğunu belirtelim.)
Durumlar böyle. Sonraki sayıda görüşmek dileğiyle, esen kalın. İzmir'den ve İstanbul'dan sevgiler 🏝
Dilek ve şikayetler için:
Aman diyim biz sizi olduğunuz gibi seviyoruz :)