Sayı 130
Pazarlama dünyasında olup bitenler, faydalı ipuçları, okuma önerileri, araştırmalar ve daha bir sürü şey
Selam. Birkaç saat önce yapılan Jaguar (re)lansmanıyla, günlerdir bıkıp usanmadan tartışılan meşhur logo değişimi meselesinin daha köklü bir şey olduğunu gördük. Markanın teknoloji devlerini andıran yeni model tanıtımı –kim ne derse desin– otomotiv sektöründe bir şeyleri değiştirecek gibi görünüyor. Konuşmada yapılan Vivienne Westwood göndermesi, cesaret vurgusu vs. sosyal medyada oluşan dalga geçme furyasını sonlandırabilecek mi göreceğiz. Sonlandırmak zorunda mı, onun da cevabı net değil. Net olan, Jaguar dün gece bir şey yaptı.
Çoğumuz fonda kesintisiz müziğin olduğu bir hayat yaşıyoruz. Çalışırken, spor yaparken, yemek yerken, araba kullanırken hep arkada bir şeyler çalıyor. Bunun için de listeler hazırlıyoruz ama hep kendi listeni dinlemek biraz da hep aynı yemeği yemek gibi. Arada seçimi şefe bırakmak, onun önerilerini de tatmak gerekiyor.
Fakat, az çok deneyimlediğiniz üzere platformların öneri algoritması biraz değişik çalışıyor. Örneğin akşamüstü sahilde sakin bir yürüyüşe çıkmışken kısa süre sonra kendinizi Şahin Tepesi’nde kuş markalı, gürültülü ve dert yüklü bir arabanın içinde bulabiliyorsunuz. Zira algoritma seçtiğiniz şarkıdan olmadık anlamlar çıkarıp kendi rotasını çizmiş oluyor. O da güzel tabii ama yerine göre…
İşte Literal Radio'nun varoluşunda önemli yeri olan groove kavramı burada ortaya çıkıyor işte. Yine yoldasınız ama bambaşka taraflara sapmadan yeni şeyler duyduğunuz, yeni yerler keşfettiğiniz bir akışta ilerliyorsunuz.
Literal Radio, türler arasında sıkışmaksızın, şehrin kalabalığında, kulağınızın hep takılı kalacağı soul, jazz, funk, r&b, modern jazz ve electronica türevleri arasında dolaşan bir groove radyosu olarak tasarlandı.
Küratörlerin seçkileriyle oluşturulan yeni yayın akışı, müzikte bireysel beğenileri odağa alarak şehrin müzik kültüründe yeni bir dalga yaratmayı hedefliyor. Sadece müzik yayını yapmıyor; aynı zamanda farklı zevklere sahip müzik tutkunlarını bir araya getiren bir topluluk yaratıyor.
Nerede peki? Literal Radio’yu Karnaval.com, Karnaval uygulamaları ve houseofliteral.com üzerinden dinleyebilir, bu müzikal topluluğa katılabilirsiniz. Topluluk demişken de şu yeni yayın dönemi buluşmasını not edin bizce 🔥
Olan biten
💰 Taze haber olduğu için bununla başlayalım. Kurumsal kimlik değişimiyle dünyanın her köşesinde tartışılmayı başaran Jaguar, birkaç saat önce yeni elektrikli modelini tanıttı: Jaguar Type 00. London Blue ve Miami Pink olarak adlandırılan iki farklı renge sahip olacak araçların piyasaya 2026'da çıkması bekleniyor. Böylece copy nothing mottosunun da bağlandığı yeri anlamış olduk. Lansmanda “Be brave. Be fearless. Copy nothing” mottosu kullanıldı.
Marka elbette sosyal medyada ‘zorbalanmaya’ devam ediyor. Aşağıdaki lansman videosuna yapılan “this is the most colourful funeral i've ever watched” yorumu gibi 🤷♀️
🤷♀️ OpenAI CEO’su Sam Altman, şirketin eski ortaklarından Elon Musk ile karşı karşıya gelmeye devam ediyor. Son olarak Musk, OpenAI'ın kâr amacı güden bir yapıya dönüşümünü durdurmak amacıyla yeni bir hukuki hamleye imza attı. Musk'ın avukatları, OpenAI'ın bu dönüşümünü engellemek için ihtiyati tedbir talebinde bulundu.
Derken OpenAI'ın reklam modellerine göz kırptığına dair haberler de yayılmaya başladı.
🙄 Yılın sözcüğü için Oxford İngilizce Sözlüğü de açıklamasını yaptı ve beyin çürümesi/erimesi anlamına gelen brain rot’u 2024 yılının sözcüğü seçti. İlk defa Henry David Thoreau'nun 1854 tarihli Walden adlı kitabında kullanılan brain rot, çok fazla sosyal medya kullanımı sonucunda yaşanan zihinsel gerileme şeklinde özetlenebilir. Finale kalan diğer kelimeler de şunlar:
Demure, lore, romantasy, slop, dynamic pricing
🩳 Coloro ve WGSN kardeşler de 2024'ün popüler kültür rengi olarak yeşili seçti. Yıl boyunca hepimizin gözlerini yakan Brat yeşilinin bu seçimdeki etkisi yadsınamaz.
🛍️ Bir pop-up mağaza hareketi daha… IKEA, Londra’nın ünlü Oxford Caddesi’nde ikonik mavi FRAKTA çantası için özel bir pop-up mağaza açtı. “Hus of FRAKTA” adını taşıyan deneyim alanı, markanın 2025 baharında açılacak yeni Oxford Street mağazasını kutlamak amacıyla ziyaretçilerini ağırlamaya başladı.
📍 Pop-up mağaza olmasa da ilginç bir mekân haberi de Amazon’dan geldi. Amazon, Las Vegas'ta düzenlediği re:Invent 2024 konferansında Amazon Web Services (AWS) müşterileri için yeni bir hizmet duyurdu. Veri Aktarım Terminali, müşterilerin cihazlarındaki verileri AWS bulutuna yükleyebilecekleri fiziksel bir konum.
☕️ Mağaza demişken, Zara'nın Atina'da simit, Madrid'de kahve derken iyiden iyiye kafe konseptini denemeye başladığını da not edelim. 2025'te Güney Kore ve Japonya'da da açılması planlanan kafeler için temel şart, tasarım ve sunum bakımından bulunduğu şehrin kültürüne dair izler taşımak.
👟 “Nike ve Adidas'ın zirvedeki yalnızlığı sona eriyor” temalı haberler ara ara önümüze gelir ya, galiba bu sefer bir başka geliyor. Zira geçen yıl 15 büyük spor giyim markasının toplam 146 milyar dolarlık satışının %51'i Nike ve Adidas'a aitmiş. 2018’de bu oranın %63 olduğunu ve Nike'ın son bir yılda yaşadıklarını düşününce, evet taşlar yerinden oynuyor.
Olayın genel bir fotoğrafını görmek isteyen olursa Oğuzhan Coşkun'un The Economist'ten dönüştürdüğü yazısına göz atabilir.
💰 Tam bu noktada Apple'ın emoji ayakkabısı gerçeğe dönüştü haberini araya sıkıştırmamak olmaz. Dünyanın dört bir yanından “benim nasıl aklıma gelmedi” serzenişlerinin yükselmesine sebep olan ayakkabıların çifti 220 dolardan satışta.
📋 Sınırsız boş vakte sahip yüz binlerce insanın sıcak yuvası Reddit (gerçekten dev bir internet kafe gibi değil mi?) bu kez de ChatGPT’deki bir tuhaflığı ortaya çıkardı. Uygulamaya Jonathan Zittrain, David Mayer, David Faber ve Jonathan Turley isimleri sorulduğunda hata veriyor, konuşma çöküyor ve kullanıcıların yeni bir sohbet başlatması gerekiyor. OpenAI, sohbet botlarının belirli isimleri anma konusunda neden bu kadar isteksiz olduğuna dair henüz herhangi bir açıklama yapmadı.
Burada sözü Deli Hikmet'e bırakalım: “Çok derin adamlar bunlar, gizli servislerden bile gizli. Dünyayı yöneten dört ailed…” Tamam Hikmet, yeterli. Sakin ol çayını iç.
🙍♀️ Ofcom'un ülkenin dijital alışkanlıklarına ilişkin yıllık raporu Online Nation'a göre İngiltere’de kadınlar internette daha fazla zaman geçiriyor. Birkaç sonuç:
Kadınlar (Mayıs 2024'te) erkeklerin 4 saat 3 dakikasına kıyasla ortalama 4 saat 36 dakika çevrimiçi kaldı.
Z kuşağı kadınları (18-24 yaş) internette 6 saat 36 dakika geçirirken, erkeklerde bu süre 5 saat 28 dakikaydı.
Pinterest (%79), Snapchat (%66), Instagram (%64), TikTok (%62) ve Facebook'ta (%61) en çok kadınlar zaman geçiriyor.
İngiltere’deki yetişkinlerin dörtte birinden fazlası (%27) kendileri için çevrimdışı zaman belirliyor veya 'rahatsız etme' özelliğini kullanıyor veya bildirimleri devre dışı bırakıyor (%26), beşte biri (%21) ise telefonlarını yatağa götürmüyor.
⚽️ Bu yıl internet içeriği anlamında en sıcak alan futbol desek yanlış olmaz. Özellikle video tarafında peş peşe yeni yayıncılar türedi hatta kimileri çok kısa sürede medya şirketine dönüştü. Bu rüzgârdan payını almak isteyen futbol kulüpleri de kendi içerik becerilerini geliştirme gayretinde. The Drum Premier Lig ekiplerinden Tottenham'ın işi ne kadar ciddiye aldığını gösteren bir inceleme yazısı yayınladı. Kurulan stüdyo, ekipmanlar, Eurosport deneyimli ekip üyeleri vs. derken işte ortaya şöyle içerikler çıkıyor:
Senden başka herkes görmüş gibi
Artık biliyorsunuz; bültenin bu kısmı sadece bütün haftayı teknesinde yahut dağ evinde geçirip internete hiç bakamamış olan varlıklı aboneler için hazırlanıyor. Gündemden haberdar olmak onların da hakkı.
🛒 Daha önce benzer hamlelerle adından söz ettiren A101'in yeni zengin misafiri Jacquemus oldu. Ve bunu herkes duydu.
Beymen'in tarhana satması bu kadar haber olmadı ama. Zengin yapınca normal, fakir yapınca ooo! Her şey sınıfsal işte.
📱 LG Electronics, 2021’de aldığı karar doğrultusunda mobil sektörden tamamen çekildi. Şirket, sahip olduğu patent haklarını ise Çinli teknoloji firması Vivo’ya devretti ve akıllı telefon piyasasından resmen çekildi.
🍿 2016’da vizyona giren Moana’nın devam filminin vizyona girdiğinden henüz haberiniz olmadıysa gişe hasılatıyla dikkatinizi çekebiliriz. Disney'in Moana 2 filmi dünya çapında gişede 386 milyon dolar hasılat elde etti. Animasyonlu aile filminin bilet satışları, Disney'in Marvel devi "Deadpool & Wolverine" filminin ardından yılın dünya çapındaki en büyük ikinci açılışı oldu.
😋 Bu videoyu görmeyen, konuşmayan kalmadı. Vedat Milor, kanalı için içerik üretmeye devam ederken son gittiği İstanbul, Bostancı’daki “Antep Kuzu Lahmacun” olay oldu. Milor, “yediğim en iyi lahmacun ve Kilis tava” dese de kendisinden izin alınmadan fotoğrafı çekildiği için tekrar mekâna gitmeyeceğini ve hatta bu nedenden Türkiye’den bile soğuduğunu açıkladı. Video, kısa sürede sosyal medyada da olay oldu.
Rakamlar
74,4 milyar dolar | Black Friday dönemi, 74,4 milyar dolarlık satışla tamamlandı. Bu meblağ da geçen yıla göre %5'lik bir artış anlamına geliyor. Özellikle ABD'deki harcamalar yükseliş gösterdi.
%11 | Tüm patronları ve yöneticileri şapkalarını önlerine koyup düşünmeye davet edebileceğimiz bir veri ile devam edelim: Gallup’ın araştırmasına göre dünyada çalışan bağlılığı %23. Türkiye’de ise bu oran %11 seviyesinde.
İpuçları
Good portfolio, bad creative? It happens >> MuseByClios
Ultimate guide to social commerce: what brands need to know in 2025 >> Later
Markalar için influencer stratejileri >> Pazarlamasyon
5 influencer marketing trends that are here to stay in 2025 >> Later
Girişimcilerin kişisel markalarına önem vermeleri için 5 neden >> LinkedIn
Yer işaretleri
Aspiring to age | Why has there been such a steady uptick in clout-driven consumer brands courting younger consumers with celebrities twice or three times their age? >> MediaCatMagazine
Streetwear has lost its popularity. Is that a good thing? | The writing has been on the wall for streetwear. And the late Virgil Abloh, forever prescient, was the first to sound the warning bell: “[Streetwear is] gonna die, you know?” he proclaimed in 2019, a bold statement from the designer who brought premium streetwear to the masses. >> HighSnobiety
Mağaza içi etkinliklerin gücü: Çok kanallı deneyime yeni bir bakış | UC Today’in araştırmasına göre, tüketicilerin %90’ı alışveriş yaparken hem çevrimiçi hem de mağaza içi deneyimlerin kusursuz bir şekilde entegre olmasını bekliyor. >> BiSektör
What do generational labels really tell us? | Generational marketing is not just lazy, it is problematic >> MediaCatMagazine
Creator agencies have embraced AI, but is the tech changing marketers’ minds? | The ad industry’s leading creator agencies have adopted AI tools as the key to providing scalable, efficient influencer activity. But it seems marketers aren’t striking agency deals based on their AI expertise. >> DigiDay
Creativity & design trends 2025 | by Depositphotos
Alıntı
“…Örneğin, hepimiz evimizde çamaşır yıkamak için toz ya da sıvı çamaşır deterjanı kullanıyoruz. Deterjanlar AKTİF maddeler, KATKI maddeleri, DOLGU maddeleri ve parfüm, ağartıcı vb. özellikler kazandıran diğer maddelerden oluşuyor.
Aktif maddeler temizleme işlemini yapıyor, katkı maddeleri ise aktif maddelerin performansını artırıcı bir fonksiyon gösteriyor. Buraya kadar her şey normal.
Fakat bir de dolgu maddesi denen, gerçekte çamaşır yıkama işlemine performans bakımından hiçbir katkısı olmayan maddeler var. En iyimser ifadeyle bunlar yıkamada görev yapan diğer malzemelerin tüketici tarafından kolayca ölçülebilirliğini sağlıyor: Yani kabı dolduruyor!
Diğer taraftan dolgu maddelerinin aslında ekonomik ve çevresel yükleri var (…) Bu sadece bir örnek. Bunun gibi farklı ürünlerle ilgili çokça örnekler, öneriler geliştirilebilir. Tek bir deterjanla belki dünyayı kurtaramayız ama büyük bir dönüşüm ve farkındalık başlatabiliriz…”
Haluk Dörtlüoğlu | BİM ve File CEO'su >> LinkedIn
Editör tavsiyesi
🎄 Bizim bu ay radamızda pek çok etkinlik var; bazılarına bilet aldık, bazılarını listeye aldık.
🩰 Çaykovski’nin bestelediği son bale olmakla beraber dünyanın en çok sergilenen de bale eseri. Ve tam bir yılbaşı klasiği: Fındıkkıran. İstanbul’da İstanbul Devlet Opera ve Balesi tarafından sahneye koyuluyor ve Aralık boyunca çeşitli tarihlerde AKM’de olacak. Tabii ki biletler çoktan tükendi, ancak Ocak ayında da gösteriler devam edecek. Ayrıca Kadıköy Süreyya Operası’nda da İstanbul Genç Bale Topluluğu tarafından sahneye taşınıyor.
🕯️Yılbaşı ruhunu daha da yaşamak isteyenler için Hogwarts Senfoni Gösterisi, 25 Aralık’ta Mall of İstanbul; 26 Aralık’ta ise Bostancı Gösteri Merkezi’nde gerçekleşecek.
📙 Dikkatimizi çeken ve nihayet gitmeyi başardığımız bir sergi ise Salt Galata’daki Tasarımcının Notu’ydu. 1970’li yıllardan 2000’lere uzanan süreçte Türkiye’deki değişimin kitap tasarımlarına nasıl yansıdığını gözlemlemek mümkün.
Durumlar böyle. Sonraki sayıda görüşmek dileğiyle, esen kalın. İzmir'den ve İstanbul'dan sevgiler 🏝
Dilek ve şikayetler için:
Bu hafta beni Beymen Tarhana haberi ile 'varlıklı bir abone' gibi hissettirdiğin için çok teşekkür ederim, Haylayt.