Sayı 126
Bu kısma bir şey yazmasak da olur aslında. Alıştığınız, bildiğiniz bülten sonuçta. Yani.
Selam. Güzel bir duyuruyla başlayalım: Medyadan uzak kaldığı her gün iyi içeriğe aç okurun hanesine kayıp olarak yazılan Tolga Tuna nihayet yeni ve iddialı bir yayın için kolları sıvadı. (Kendisini Campaign Türkiye dergisinin kurucu yayın yönetmeni sıfatıyla hatırlayabilirsiniz.) Centre adını taşıyacak olan derginin – aslında 360 derece bir global mecranın diyelim – yayıncılık adına doğru olan ne varsa yapacağına eminiz 🚀
Buradan hareketle dünyaya Türk tipi yayıncılık ihraç etmek üzerine kapsamlı bir özel sayı hazırlamak için notumuzu alalım. Türk dizilerinin yarattığı etki ortadayken medya tarafında benzer bir hamle çok da hayal olmayacaktır. Webrazzi, MediaCat ve Aposto ısınma turlarını tamamlamak üzere. Swipeline'ın niyeti belli, lifestyle tarafında çok kolay adım atabilecek iki dergi var vs. Bakalım ✍️
Olan biten
🧒 Önce gençler… Haftaya pek de iç açıcı olmayan birkaç araştırma sonucuyla başladık. Henüz hayatlarının baharında olan bu kitlenin neler yaşadığını görmek açısından burada da bahsedelim.
🫥 Ne iş yapıyorsun? İş yok. Hangi okula gidiyorsun? Okul yok. İşte ne okula ne de işe giden bu gençlere İngilizcede “NEET” (Not in Education, Employment or Training) yani ev genci deniliyor. Yaklaşık iki yıl önce popüler olmuştu bu kavram. Kendileri hakkında yapılan araştırmada şu sonuçlara ulaşılmış:
Türkiye’de 15-29 yaş aralığındaki her 3 gençten biri ev genci konumunda.
AB’ye üye ülkeler arasında 15-29 yaş grubunda ne okuyan ne de iş gücünde olan gençlerin oranı ortalamada yüzde 18 iken, bu oran Türkiye’de yüzde 35,6.
Çalışmayan ve okumayan her 10 gençten 9’u geçimini aile desteğiyle sağlıyor.
Tercih edilen akıllı telefon markaları arasında iPhone (yüzde 26) ve Samsung (yüzde 23) açık ara öne çıkıyor.
Bu grupta yer alan kadınlar daha çok Trendyol, Gratis, H&M ve Hepsiburada’dan alışveriş yaparken; erkekler Defacto, LC Waikiki ve adidas gibi markalardan alışveriş yapmayı daha çok tercih ediyor.
👩💻 Gençlerle ilgili bir diğer araştırma da profesyonel hayatlarına odaklanıyor. CEMS’in araştırmasına göre Z kuşağının iş hayatından beklentileri şu şekilde:
Genç mezunlar hem çalışanlarına hem de topluluğa değer veren şirketleri tercih ediyor.
Yaygın inanışın aksine genç profesyoneller düzenli ofis hayatını ve aidiyeti tercih ediyor.
Uygun şartlar sağlandığında, bir işverene uzun vadeli bağlılık göstermekten çekinmiyorlar.
Çalışma programlarının geleneklere değil, ihtiyaca göre esneklik göstermesini istiyor. Ayrıca kariyer kavramı, kendilerinden bağımsız bir şekilde belirlenmiş bir yol değil, kişiye özgü bir yolculuk.
🤳 Haftanın bir diğer sıcak konusu ise sosyal medya platformlarının birbiri ardına gelen ‘yenilik’leriydi:
💎 YouTube, dijital hediye verme özelliğini kullanıma sunuyor. İzleyiciler, mücevher (jewel) adı verilen dijital öğeler satın alarak, canlı yayınlarda içerik üreticilerine hediyeler gönderebilecek.
💸 Twitter’da ortalık karışmışken Meta, Threads’de yaptığı güncellemelerle atağa geçiyor. Şirket, Ocak ayında, az sayıda reklamverenin Threads reklamı yayınlamasına izin vermeyi planlıyor.
🤖 TikTok, işletmelerin ve içerik üreticilerinin eşit şartlarda rekabet etmesini sağlayacak ve üretkenliklerini artırmasına yardımcı olacak Symphony isimli üretken yapay zekâ aracını tanıttı. Symphony ile reklamverenler ve yaratıcılar için içerik oluşturma sürecini daha kolay kılmak isteyen TikTok, senaryo yazmaktan video prodüksiyonuna kadar birçok yeni özellik sunuyor.
📱 AirTag’i ilk olarak 2021’de piyasaya süren Apple’ın ikinci nesil AirTag’i de 2025 yılının ortasında piyasaya sürmesi bekleniyor. Cihaz, üç önemli iyileştirme ile tüketici karşısına çıkacak: Daha geniş kapsama alanı, geliştirilmiş kablosuz çip ve artırılmış gizlilik önlemleri.
🛍️ Noel, Black Friday, 11.11 derken yılın en hareketli dönemlerini yaşıyoruz. Alışveriş çılgınlığının bu yıl biraz daha artması bekleniyor. Ulusal Perakende Federasyonu, 183,4 milyon kişinin ‘Şükran Günü’ hafta sonunda fiziksel ve çevrimiçi alışveriş yapmayı planladığını tahmin ediyor. (Bu sayı 2023 yılında 182 milyondu.) Araştırmaya göre; ‘Black Friday’ alışveriş yapmak için en popüler gün olmaya devam ediyor.
👵🏻 Virgin Media kuruluşlarından O2, İngiltere'de (de) artan yaşlı dolandırıcılığına karşı savaşmak adına, Daisy ismini verdiği bir karakter yarattı. "Head of Scammer Relations" gibi havalı bir ünvanı da olan Daisy, özetle, yaşlıların kâbusu olan telefon dolandırıcılarını telefonda dakikalarca – hatta gerekirse saatlerce – oyalayabiliyor.
⛄️Bu hafta da dünyada bol bol Noel reklamı yayınlandı. Neyse ki The Drum hepimize bir iyilik yapıp onları bir başlık altında gün gün listeliyor.
Senden başka herkes görmüş gibi
Bu başlık bu kez de son birkaç gününü çok önemli bir sunuma hazırlanarak geçiren ve internetlere hiç bakamayan aboneler için gelsin:
🥤 Pepsi gerilla işiyle bütün pazarlama mecralarının baş köşesindeydi. Özetle; Pepsi ajanları, McDonald’s, Burger King ve Wendy’s gibi ABD’nin en büyük burger zincirlerine giriyor ve müşterilerin içeceklerini kapıp Pepsi ile değiştiriyor. Bu üç zincirin de Coca-Cola ile resmi ortaklıkları bulunuyor. Marka 2021’de de McDonald’s, Burger King ve Wendy’s’in Coca-Cola tercihlerini eleştiren #BetterwithPepsi kampanyasıyla dikkat çekmişti.
🧝♂️ Sevgili yapay zekâ, benim hakkımda bildiklerine dayanarak şu anda dışarıdan nasıl göründüğümü görselleştirir misin? Son günlerin YZ akımı buydu. Sosyal medyada zaten böyle görsellere denk gelmişsinizdir. Özetle, yukarıdaki gibi bir cümleyle ChatGPT'den ricada bulunuyorsunuz, o da size şu anki hayatınızı – ama bir tık daha havalı ve estetize haliyle – resmediyor. Bolca örneğini ve konuya ilişkin ‘aneliz şelalemizi’ Instagram'da bulabilirsiniz.
🔥 Coca-Cola'nın bu yılki Noel reklamını yapay zekâya yaptırması epeyce tartışma yarattı. Bu konuya ilişkin ‘aneliz şelalemiz’ de LinkedIn'de.
🔥 Yılın sonunda kendi 2024'ün bi'şeyleri listemizi hazırlarsak ajans kategorisinin tepesinde muhtemelen aRthuR İstanbul olacaktır. Kendileri bu haftayı da boş geçmedi ve Kulüpteyiz reklamıyla sosyal medya ‘timeline'larımızı zaptetti.
Rakamlar
Yüzde 50 | Harvard'ın 500 Amerikalı genç üzerinde yaptığı bir araştırmada, katılımcıların yüzde 50'sinden fazlası son bir saat içinde, ne şahsen ne de çevrimiçi olarak herhangi biriyle konuşmadığını söyledi. Ayrıca gençlerin yalnızca yüzde 2'sinin görüntülü görüşme kullandığı ve bunun da yalnızlık hissini artırdığı belirtildi.
Yüzde 138 | Elon Musk ve diğer Trump destekçilerinin paylaşımlarını öne çıkarmak için X’te bazı değişiklikler yapıldığı basına yansımıştı. Musk'ın Trump'ı Temmuz ayında desteklemesinden önceki ve sonraki etkileşimi incelendiğinde; gönderilerinin öncesine göre yüzde 138 daha fazla görüntülenme ve yüzde 238 daha fazla retweet aldığı ortaya çıktı.
Yüzde 44 | Önümüzdeki yıl dünya genelinde toplam reklam harcamalarının yarıya yakınının Alphabet, Amazon ve Meta üzerinden gerçekleşmesi bekleniyor.
Atamalar, iş bağlantıları
Rânâ Uludağ 🚀 Salon İKSV Manager
Ceyda Ünal 🚀 Belbim Genel Müdürü
Sinan Cem Şahin 🚀 Trendyol Dış İlişkiler ve Kurumsal İletişim Başkanı
Atunis Yönetim ve Danışmanlık 🤝 Nobilitate PR-Stratejik İletişim Danışmanlığı
Save the Children 🤝 BEE Company
İpuçları
2025'te moda endüstrisini neler bekliyor? >> LinkedIn
How can you tell if a strategy is actually bullsh*t >> LinkedIn
21+ free stock image sites to find photos >> Buffer
5 ways to spot a fake Instagram account in 2025 >> Later
3 leadership lessons we can learn from ethical hackers >> VentureBeat
5 mistakes to avoid for genuine consumer feedback >> MarketingWeek
Will OpenAI’s Search GPT be the new Google? >> CampaignMiddleEast
Yer işaretleri
Rethinking customer loyalty programs for an omnichannel reality | In the face of digital channel fragmentation and fast-changing consumer expectations, established customer loyalty programs must constantly evolve to maintain relevance and continue to deliver value to members. >> AdAge
The Guardian X’i dondurdu: “Okurdan kaçınma” trendi mi geliyor? | The Guardian’ın X’ten paylaşım yapmama kararı herkes okur neden haberden kaçınıyor sorusunun yanıtını ararken gazetelerin de okurların gerçeğinden kaçtığının göstergesi oldu. >> NewsLabTurkey
When to kill an idea | Senior creatives tell LBB’s Adam Bennett when they know the time is right to move on from an idea - even when it’s one they loved >> LittleBlackBook
Generative AI might not be the efficiency booster you hope it will be | While it may seem that working in partnership with AI would lead people to be even more efficient – behavioural science tells us that may not be the case. >> MarketingWeek
Alıntı
"...Dijital ekosistem markaları uzun vadeli marka yatırımı yerine veriyle desteklenmiş shopper aktiviteleri ile satış odaklı nudge’larla ilerlemeye yönlendiriyor. Online reklam global
oyuncuları denetime kapalı sistemlerinde markaları ve paydaşlarını aşama aşama izleyici pozisyonuna itiyorlar. Binet ve Field’ın yıllar önce işaret ettikleri kısa vadecilik tehlikesi, marka yatırımı yerine satış aktivasyonunu önceleme, özellikle global pazar yerlerinin asimetrik büyüklüğü reklam yatırımı gücü karşısında bazı sektörlerde iyi niyetli bir temenni olarak kalıyor…”
İhsan Özçıtak >> MediaCat
Editör tavsiyesi
🔖 Takip etmekten keyif aldığımız Fayn Studio’nun Melisa Kesmez imzalı “Meşhur olunca sana ne oldu?” serisine bu defa Ayak İşleri’nin Evren’i Güven Murat Akpınar konuk olmuş. Güzel sorular, güzel cevaplar…
🍔 Bir zamanlar NTV Spor'da yaptıkları programla klasik ikililier arsına giren Mehmet Demirkol ve Fuat Akdağ bu kez YouTube'da bir araya gelmiş. Hem de masada oturup konuşmak için değil sokak sokak gezip yemek için. Al Dente adını verdikleri serinin çoktandır yeni bölümü yok, umarız tez zamanda gelir.
Durumlar böyle. Sonraki sayıda görüşmek dileğiyle, esen kalın. İzmir'den ve İstanbul'dan sevgiler 🏝
Dilek ve şikayetler için:
haylayt.bulten@gmail.com